خبرگزاري ميراث فرهنگي ـ گروه ميراث فرهنگي ـ گردشگري به عنوان رکن اساسي توجه به ميراث فرهنگي همواره مورد بحث بوده است. برخي معتقدند که حضور گردشگري باعث تخريب آثار تاريخي مي‌شود، اما از سوي ديگر عده‌اي هم معتقدند که حضور گردشگري باعث رونق بخشي به اثر ميراث فرهنگي و توجه مسئولان دولت به آن اثر مي‌شود. اما آنچه باعث اتفاق نظر مي‌شود، توجه به انضباط گردشگري است.
به گزارش CHN از عمر شکل‌گيري سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري که در سال 1383 طي ادغامي صورت گرفت 6 سال مي‌گذرد. هرچند بعدها هم صنايع دستي به اين عنوان چسبيد و در نهايت نام عريض و طويلي را شکل بخشيد اما هنوز تکليف نخستين ادغام به درستي روشن نيست و همچنان بر معيارها و نتايج ادغام ميراث فرهنگي و گردشگري بحث‌هاي متعددي وجود دارد.
اما آنچه امروز بيش از گذشته مورد بحث است، توجه گردشگري به موضوع حفاظت ميراث فرهنگي است. هرچند به گفته بسياري از کارشناسان حوزه ميراث فرهنگي، نقش انساني به عنوان يکي از مهمترين نقش‌هاي مخرب آثار تاريخي شناخته مي‌شود، اما گردشگري رکن مهمي از اقتصاد هر کشور است که نمي‌توان با اين اظهار نظرها و رويکردهاي علمي و طرح نقش‌هاي مخرب حضور انساني، توجيه شود.
هرچند طي سال‌هاي گذشته بارها از تخريب آثار تاريخي هنگام ايام نوروز و يا مواقع ازدهام جمعيت گفته شده است؛ اما اين موضوع همچنان به قوت خود باقي‌مانده و کارشناسان ميراث فرهنگي معتقدند که توسعه گردشگري در گروه انضباط‌بخشي به بازديد از آثار تاريخي است.
«حسن رايتي‌مقدم»، کارشناس عالي حوزه ميراث فرهنگي در اين‌باره به CHN گفت: «اثري چون عالي‌قاپو اصفهان امروز به دليل ازدهام جمعيت در حال تخريب است. در راه‌پله‌هايش مي‌دوند و بيش از حد توان روي ايوان‌اش تردد مي‌کنند. همه اين‌ها براي اثري که بيش از 400 سال از قدمت آن مي‌گذرد مخرب و زيان‌بار است.»
وي در ادامه گفت: «اين‌جاست که نظم نقش تعيين کننده‌اي دارد. اگر حضور گردشگري در اين اثر و يا هر اثر ديگري منضبط باشد، تعداد گردشگر در آن اثر کنترل شده و در نهايت ميزان آسيب هم کاهش مي‌يابد.»
رايتي‌مقدم افزود: «تخت‌جمشيد در ايام نوروز مشکلات زيادي دارد. اين مشکلات به دليل سيل گردشگر به اين اثر تاريخي است. اما تخت‌جمشيد گنجايشي دارد که توجه به آن باعث حفاظت از اين اثر مي‌شود.»
به گفته رايتي مقدم گردشگري اتفاق مهم و خوبي است که اگر در مسير درست خود قرار گيرد نه تنها آسيب نمي‌رساند که باعث رونق حفاظت از يک اثر هم مي‌شود. در واقع توجه گردشگري به يک اثر باعث توجه مسئولان حفاظت آثار تاريخي مي‌شود.
اين کارشناس عالي سازمان ميراث فرهنگي با اشاره به وضعيت کاخ چهلستون گفت: «همانطور که مي‌دانيم چهلستون پر از نقاشي‌هاي مهم دوره صفويه است. شايد دست گردشگران به آن نقاشي‌ها نمي‌رسد اما حضور بيش از اندازه گردشگر باعث تنفس بيشتر در محيط و بالا رفتن ميزان رطوبت مي‌شود. اين امر مي‌تواند به نقاشي‌ها آسيب برساند.»
به گفته وي در جنوب فرانسه غارهاي معروفي وجود دارد که نقاشي‌هاي حدود 10 تا 15 هزار سال قبل را دارند. بعد از مدتي دولت فرانسه متوجه تخريب و کپک زدگي اين نقاشي‌ها به دليل حضور گردشگري و نفس کشيدن آن‌ها در داخل غار شد. در غار را بستند و مولاژي از آثار تاريخي داخل غار ساختند و به اين ترتيب از آنچه دارند حفاظت مي‌کنند.
توسعه گردشگري، نيازمند بسترسازي
در اين ميان آنچه براي رونق و توسعه گردشگري اهميت زيادي دارد ايجاد بسترهاي مناسب براي گردشگري است. در اين صورت است که گردشگري در توسعه خود به آثار تاريخي و طبيعي آسيبي وارد نمي‌کند.
«مازيار کاظمي»، کارشناس حوزه ميراث فرهنگي دراين باره مي‌گويد: «ما هنوز به آن شکل مطلوب موفق به ايجاد ظرفيت‌هاي لازم براي استقبال از گرشگري نشده‌ايم. بر همين اساس گاهي به جاي سود بردن باعث تخريب آثار تاريخي مي‌شويم.»
وي در ادامه مي‌گويد: «نبود برنامه‌ريزي براي گردشگري باعث ازدحام بيش از حد مسافر در شمال کشور مي‌شود که در نهايت نه تنها باعث تخريب آثار طبيعي مي‌شوند که اين منطقه را به آشغال‌داني تبديل مي‌کنند.»
کاظمي در ادامه تاکيد مي‌کند: «گردشگر نياز به امکانات مادي و معنوي دارد. امکانات مادي خدمات‌رساني به گردشگر و امکانات معنوي دادن خوراک علمي است. بايد به گردشگر ياد داد که چطور يک محوطه باستاني مثل تخت‌جمشيد را بازديد کند.»
به گفته وي امروز قوانيني در زمينه گردشگري محوطه‌اي مثل تخت‌جمشيد با 200 پرسنل و بيش از يک ميليون گردشگر در سال تعيين مي‌شود که مشابه اين قوانين را مي‌توان در ميمند هم ديد. بايد ميان آثار تاريخي و قوانين گردشگري مربوط به آن‌ها تفاوت قائل بود.
توجه به همسايگان يک اثر از قبيل روستاها، خانه‌ها و يا زمين‌ها کشاورزي، براي توسعه گردشگري و حفاظت از آثار تاريخي مهم است. بايد به اين همسايگان ياد داد که با گردشگري چطور رفتار کنند و چگونه حافظ اثر تاريخي پيرامون خود باشند.
کاظمي به افزايش قيمت بليت‌ها در محوطه‌هاي تاريخي اشاره مي‌کند و مي‌گويد: «از جمله مشکلات گردشگري عدم توانمندي تفکيک بين گردشگر کاذب و گردشگر فرهنگي است. اگر اين دو گروه از هم تفکيک شوند برخي از مسائل مربوط به محوطه‌هاي تاريخي نيز حل مي‌شود. شايد افزايش قيمت بليت باعث شود تا اين تفکيک صورت گيرد.»
به گفته وي کسي که با 2500 تومان به همراه خانواده‌اش به باغ چهلستون وارد مي‌شود تصور مي‌کند که هر نوع رفتاري مي‌تواند داشته باشد و همين طرز فکر براي يک اثر تاريخي و پيرامون آن خطرناک است.
منبع : خبرگزاری میراث فرهنگی
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر