امروز (سهشنبه) يكصدويكمين سالروز تولد «اليا كازان»، فيلمساز نامدار سينماي آمريكا و برنده دو جايزه اسكار بهترين كارگرداني است.
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، «اليا كازان» متولد هفتم سپتامبر 1909، کارگردان سينما و تئاتر، نويسنده و تهيهکننده بزرگ آمريكايي بود كه اصالتي عثماني داشت.
وي از پرافتخارترين کارگردانان تاريخ هاليوود بود که طي سالها فعاليت سينمايي موفق به دريافت سه جايزه اسکار، چهار جايزه گلدن گلوب و شد و در جشنوارههاي معتبري چون ونيز و كن مورد تقدير قرار گرفت.
اليا كازان نسل جديدي از بازيگران جوان ناشناخته را به دنياي سينما معرفي كرد كه سرآمد آنها «مارلون براندو»، «وارن بيتي» و «جيمز دين» هستند، هرچند شهرت عمده او به بازيگرفتن فوقالعاده از بازيگراناش است.
وي با ساخت دو فيلم كوتاه وارد دنياي سينما شد و اولين فيلم بلندش را در سال 1954 با نام «درختي در بروكلين ميرويد» ساخت. «درياي علفها»، «بومرنگ»، «توافق يك جنتلمن» و «پينكي» فيلمهاي بعدي كازان بودند كه پس از آن وي با فيلم
«وحشت در خيابانها» موفق به كسب جايزه بهترين كارگرداني از جشنواره ونيز شد.
از شاخصههاي بارز فيلمسازي اليا كازان، همكاري او با نويسندگان نامدار دنياي ادبيات در نگارش فيلمنامه بود. وي سابقه همكاري با نويسندگاني چون «تنسي ويليامز»، «هارولد پينتر»، «جان اشتاينبك» و «آرتور ميلر» را داشته است.
کازان پس از پايان تحصيلات متوسطه به دانشگاه ييل پيوست و به تحصيل در رشته نمايشنامهنويسي پرداخت. وي اولين نمايشنامهاش را در سال 1935 بهروي صحنه برد و در دهه 40 بهعنوان يکي از مستعدترين کارگردانان تئاتر برادوي شهرت يافت.
کازان در اين سالها بيشتر بهلطف کارگرداني قدرتمند نمايشنامههاي تنسي ويليامز مانند «اتوبوسي بهنام هوس» و آرتور ميلر مانند «مرگ دستفروش» مورد تحسين قرار گرفت.
کازان با ساخت فيلم «توافق يک جنتلمن» اولين جايزه اسکار بهترين کارگرداني در سال 1948 دريافت كرد. در اين فيلم گريگوري پک نقش يک خبرنگار اصولگرا را بازي كرده و فيلم مضومني ضدنژادپرستانه دارد.
در سال 1951 بود كه اين فيلمساز سرشناس تصميم گرفت نمايشنامه معروف «اتوبوسي بهنام هوس» را که خود وي بارها با موفقيت بهروي صحنه برده بود را مقابل دوربين ببرد. کازان براي ساخت اين فيلم از «مارلون براندو» دعوت كرد تا نقش «استنلي کوالسکي» را بازي كند. وي با اين فيلم نامزد اسكار بهترين كارگرداني شد.
در سال 1952 کازان فيلم «زندهباد زاپاتا» را براساس رماني از «جان اشتاينبک» با نقشآفريني دوباره مارلون براندو ساخت و پس از آن يکي از مهمترين و بهترين آثارش يعني «در بارانداز» را براساس داستاني از «باد شولبرگ» كارگرداني كرد. اين فيلم موفق به كسب هشت جايزه اسكار، ازجمله بهترين کارگرداني شد و موفقيت تجاري چشمگيري بههمراه آورد.
كازان در سال 1955 رمان ديگري از جان اشتاينبک يعني «شرق بهشت» را به سينما آورد. اين فيلم با نقشآفريني «جيمز دين» در جشنواره كن 1955 نامزد نخل طلا بود كه موفق به كسب جايزه بهترين فيلم درام شد.
«رودخانه وحشي» (1960)، «شکوه علفزار»(1961) «آمريکا آمريکا» (1963)، «ملاقاتکنندگان»( 1972)، «آخرين ثروتمند»( 1976) از ديگر آثار سرشناس اين فيلمساز سرشناس هستند.
اليا کازان در 28 سپتامبر سال 2003 در سن 94 سالگي درگذشت. از مهمترين افتخارات سينمايي وي ميتوان به جايزه اسكار افتخاري در سال 1999، خرس طلاي افتخاري جشنواره برلين در سال 1996، چهار جايزه بهترين فيلم و كارگرداني از گلدن گلوب، صدف طلايي جشنواره سنسباستين در سال 1964، خرس نقرهاي و جايزه ويژه هيات داوران جشنواره ونيز اشاره كرد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر