وجود دائره‌المعارف نوروز ضروري است

احمد وكيليان: بيش از 1000 كتاب درباره      نوروز وجود دارد از اين رو تدوين و نگارش دائره‌المعارفي درباره اين جشن باستاني ضروري است.

 

برگزاري ميراث فرهنگي- گروه فرهنگ و هنر- احمد وكيليان،مردم شناس و پژوهشگر فرهنگ عامه، نوروز را يكي از بزرگ ترين جشن هاي آغاز سال نو در ميان همه ملت هاي جهان و ماندگارترين جشن باستاني مي داند و مي گويد:در اوستا، شاهنامه فردوسي و «آثار الباقيه» ابوريحان بيروني، قديمي ترين كتاب هايي هستند كه به نوروز پرداخته اند؛ حتي در جلد 14«بحارالانوار» اثر علامه مجلسي هم به روايات اسلامي درباره نوروز توجه شده است.

 

وي به آثار متاخر درباره نوروز اشاره مي كند:«آداب و رسوم نوروزي در شهرهاي خراسان،اصفهان،كاشان» از بهرام فره وشي و«گاه شماري جشن هاي ايران باستان» هاشم رضي از آثاري هستند كه درباره نوروز نوشته شده؛ چند سال پيش هم ، پژوهشكده مردم شناسي سازمان ميراث فرهنگي،«كتاب شناسي نوروز» را به كوشش نادر كريميان سردشتي و عليرضا عسگري چاوردي منتشر كرد و همه اينها ما را بر اين مي دارد كه به گردآوري دائره المعارفي درباره نوروز همت كنيم.

 

وكيليان،نوروز را روز صلح مي داند و مي گويد:سازمان ملل هم جشن نوروز را يكي از كهن ترين جشن هاي جهان و روز صلح بوده است.در سند سازمان ملل هم آمده كه بيش از 10 كشور در برپايي اين جشن،سهيم هستند و آن را پاس مي دارند و همه اينها دليل و مدركي بر دوام نوروز و ضرورت وجود يك دائره المعارف درباره آن است.

 

نوروز،جشن نوزايي طبيعت است

علي بلوكباشي،مردم شناس و نويسنده كتاب«نوروز،جشن نوزايي آفرينش» مي گويد: نوروز به بيان ابوريحان بيروني، روز نوزايي و آفرينش است و روزي است كه همه چيز تر و تازه مي شود.او به چهار آيين نوروزي در چهار مرحله اشاره مي كند و مي افزايد:نخستين بخش از اين مراسم به پيش از نوروز برمي گردد و از تغيير طبيعت سخن مي گويد.نوروزخواني و آتش افروز و حاجي نوروز از جمله آيين هايي هستند كه پيش از نوروز به اجرا در مي آيند.

 

دومين مرحله،آيين نوشدگي سال است و پس از آن مراسمي است كه طي 12 روز عيد اجرا مي شود چراكه سال،12 ماه را دربرمي گيرد و آخرين مرحله به سيزدهمين روز نوروز اختصاص دارد.روزي كه مردم به دل طبيعت مي روند.

 

به باور بلوكباشي،نوروز را از دو منظر تاريخي و اسطوره اي مي توان مورد بررسي قرار داد.بخش اسطوره اي نوروز به دوره پيشدادي برمي گردد و جمشيد،چهارمين پادشاه پيشدادي را بنيان گذار نوروز مي داند.ابن بلخي نيز به افسانه برتخت نشستن جمشيد اشاره مي كند و آن را نوروز مي داند.

 

او نوشدن طبيعت را راز ماندگاري نوروز مي داند و مي گويد:در آستانه سال نو،ساكنان هرخانه اي به گردگيري و شست و شو مي پردازند چراكه فكر مي كنند ارواح خبيث و زيانكار،در كثافت و سياهي لانه مي كنند.